TABİATIN İNSANA SÖYLEDİĞİ

 

  Bir süredir her hafta dört günümün üç saati şehirle köy arasında yolculukla geçiyor. Köyde geçen çocukluğumdan aşina olduğum tabiatla tekrar yüz yüzeyim böylece.  Taş, toprak, vadi, ağaçlar, otlar ve diğer unsurlardan oluşan tabiatla aramda gecikmeden bir yakınlık, bir sıcaklık doğuyor. Vadi boyunca uzayan kaya tabakaları hem eskinin hem kalıcılığın işareti. Bu kaya tabakaları kadar tepelerin üzerindeki kaya kütlelerinin ayakta ve yalnız duruşları da dikkati çekiyor. Tabiatta sabahın erken saatlerindeki kül renginin donukluğu yerini güneşle birlikte beyazın, sarının parlaklığına bırakıyor. 

    Tabiat bir güzellikten mi yoksa sert bir gerçeklikten mi haber veriyor? Bazen güzelliğin nefesini kesen sert bir gerçeklik bazen gerçekliği yumuşatan güzellik karşısında kalıyoruz. Güzelliği ağır basan gökyüzü, tabiat bütününe dahildir. Göğü fark etmek için kafanızı kaldırmanıza gerek yok. Göğün maviliği ile yerin griliği yahut hakiliği buluşuyor.

     Köy için kullanılan eskilerden hatırladığım bir söz var: Burası mahrumiyet bölgesi, diye. Özellikle köylüler kendi hayatlarıyla ilgili olarak bunu kabullenirlerdi. Bu söz aslında ihtiyacın ne olduğuyla ilgili bir kafa karışıklığını ele veriyor. Bu söze karşılık "Tabiattan yoksunsan neyin var?" denmeli bence.

      Aslında biraz gerilere gidildiğinde şu görülür: İnsanlar köyde de yaşasa şehirde de yaşasa tabiattan mahrum değildi. Zaten tabiattan kopuk köy düşünülemez. Şehirde ise insanlar müstakil, küçük de olsa bahçeli evlerde otururlardı, ayaklarını yere basıyor olmanın güveni ile yaşarlardı. Günümüzün çok katlı binaları insanı tabiattan kopardığı gibi sokağa çıkıldığında da manzara değişmiyor. Her taraf ya asfalt yahut kalıptan çıkmış taşlarla döşeli, toprağa ulaşamazsınız. Gökyüzü elimizde kaldı mı? Yüksek binaların izin verdiği kadar.

      Tabiattan söz ediyoruz fakat orada kalamayıp şehre gelme ihtiyacı duyuyoruz. Bunun nedeni tabiatı insansız, insanı tabiatsız düşünemeyişimiz. Mesela sabahın yeniliğini, sabahın tazeliğini, sabahın sessizliğini, sabahın uyanışını insan tabiata katılarak duyabilir ancak. Öte yandan bana öyle geliyor ki tabiatın bütün varlığı yahut güzelliği insanın varlığıyla ortaya çıkıyor. Biraz zorlasam tabiatı insan güzelleştiriyor, diyeceğim. Bunu derken insanın tabiatı dönüştürmesinden söz etmiyorum, tabiatta yer almasını, tabiata dahil olmasını kastediyorum.

      Tabiatı kuşlarsız düşünemiyoruz. Gidiş dönüş saatlerim sebebiyle midir, nedir, kuşlara çok fazla tesadüf edemiyorum. Oysa kuşlar kendilerini hemen fark ettiren mahluklar; kanat çırpışlarından, ötüşlerinden, kalabalık öbekler halinde uçuşlarından kolayca dikkati çekerler. Diyebilirim ki bundan önce ikamet ettiğim şehirde evin içinden bile sıklıkla kuşları büyük öbekler halinde görürdüm, balkonlardan eksik olmayan güvercinler ayrı.

     Tabiata renkler hakimdir, yok, tabiata şekiller hakimdir, hayır, tabiata güzellik hakimdir yahut tabiatta ses, değil, sükûnet hakimdir, dersek hangisinde doğruya yaklaşmış oluruz? Tabiattaki hâkim görünümün bu saydıklarımızdan biri olduğunu söylemekte zorlanırız, bu husustaki tereddüdümüzü bunların hepsinin eşit ağırlıkta olduğunu kabullenmiş görünerek yenebilir miyiz? Tabiat dost mudur, düşman mıdır, dersek; işte burada tereddüde yer yok. İnsan kalarak yani ahlakı kuşanmış olarak tabiatın dostluğunu teslim etmek zorundayız.