Ana içeriğe atla

AİT MENSUP BORÇLU


     Bu ülkeyi, bu ülkenin toprağını,  ırmaklarını, ağaçlarını sevmek bir borçtur. Elbet bu ülkeyi,  bu ülkenin toprağını,  ırmaklarını, ağaçlarını seven insanlarına sevgiyle yönelmek de bu borca dahildir. Sevilmediğinde nelerden mahrum kalınacağı, sevgi yoksunluğunun getireceği kayıplar üzerinde düşünmekten kendimizi alıkoyamayız. Bir şeyin değerinin farkına varılmasıyla ancak sevgi açığa çıkabilir; böylece sevgi sığınağından çıkma imkânı bulabilir. Sevmeyen sahip çıkmaz. Sevmeyen, bu ülkenin yükselmesi uğrunda kılını kıpırdatmaz. Seven ise sahiplenir, sevdiği şeyi yükseltmek üzere gayrete gelir. Yok eğer üzerinde yaşayan insanlar bu toprakları belli bir süreliğine kiralamış hissi ile davranacak olurlarsa böylelerin kafalarındaki tek düşünce bu süre içinde ellerine geçirebileceklerinin ne miktarda olacağıdır. Bu halde yapacakları ise ülkelerine karşı hoyratlıktan başka bir şey olmayacaktır.  
     Bakışlarımızı insanın çevresindeki nesnelerle ve diğer insanlarla ilişkisinin hangi dolayımdan geçerek gerçekleştiği meselesine yönelttiğimizde sevginin yerini fark etmekte gecikmeyiz. ‘Sevgi varoluşun aslıdır’ diyen kayıtsız kalınamayacak bir söz söylemiştir. Bu fark edişi, bu kayıtsız kalamayışı insanın dünyada tutunduğu yer,  kendine anlam aradığı ve bulduğu alana teşmil etmeliyiz. İnsanın bütün bir hayatını geçirmekte olduğu sadece geçirmekle kalmayıp kişiliğinin orada yaşaması nedeniyle tevarüs ettikleriyle şekillendiği ülkesine bakışının berraklığı, ülkesiyle bağının gücü sevgi dışarıda bırakılarak elde edilemediği gibi kavranamaz da.  İnsanın dünyada tutunduğu, anlam arayışına cevap bulduğu ortam diye tanımlanabilecek olan ülkesi için zihninde ve gönlünde taşıdıkları konusunda bir berraklığa erişmesi gerek. İnsanın ülkesiyle bağının gücü, ülkesi için düşündüklerinden ve eylemlerinden ayrı düşünülemez. Bu bağ, düşünce ve eylem sevgisiz bir ifadeye kavuşabilir mi?
     Sevgiyi doğuran, sevgiyi uyaran belki sevgiyi yoğuran bu ülkeye karşı borçluluk duygusu ile birlikte hatta onun ötesinde aidiyet duygusu, dolayısıyla mensubiyettir. Bir yere ait olma bilinci, bir bütünden ayrılmazlık fikri sevgiye kaynaklık ettiğinde bir canlılıktan, üretkenlikten söz edilebilinir. Bir ülkeye mensup olma şuurunu içlerinde diri tutmayı başaranlar ve bu şuuru besleyen tutamakları bırakmayanlar aynı zamanda bir sevgiyi yeşertecek ortama da alan açmış olacaklardır.
     Türkiye diye adlandırılan ülkede yaşıyor olmanın bir açıklaması olsa gerek. Mensupları açısından Türkiye’nin anlamı elde bulundurulan bir şey olmalı. Üzerinde yaşayan insanların Türkiye ile bağları borçluluk, aidiyet, mensubiyet temelli bir yapıda değilse yıkıcı bir tabiata sahip demektir. Türkiye’de yaşayan insanlar ülkeleri ile aralarındaki bağın yıkıcı yahut yapıcı temelde olup olmadığını dikkate alacak, sorgulayacak ahlaki tutarlılığı kişiliklerinde taşıyor olsalardı büyük ihtimalle varılan yer bugünkünden farklı olacaktı.   
      Ülkesinin lisanıyla, edebiyatıyla, tarihiyle, maddi değerleriyle, ruhuyla nerede durduğu, nereden nereye geldiği, nereye yöneldiği konusunda bir düşünce ameliyesi içine girenler için yükseklik, üstünlük, parlaklık hedefiyle harekete geçmek şaşılacak şey değil. Şaşırtıcı olan yükseklik, üstünlük ve parlaklığı hiç bulunmayacak yerlerde arama yanlışına düşmek. Oysa oralarda her ne varsa onlarda yükseklik, üstünlük ve parlaklıktan eser olmadığı fark edilmeyecek gibi değil, en azından feraset sahipleri için böyle. Ulaşılmak istenileni olmadık yerde aramak;  yanlış tarafa yönelmiş olmanın, yanlış yolda yürümenin, yanlış kılavuzun peşinden gitmenin yani katmerli yanlışlar içinde oyalanmanın sonucu; bu ise bir kuşatılmışlık hali demek.    
     Bu ülkenin bir şey olması, şerrin egemen olduğu dünyada hayrın hayat bulmasında öncü bir işlev görmesi için yapılmalı her ne yapılacaksa. Yapılacakların başındaysa bir yere ait olduğumuzun şuuru ile mensup olduğumuz bütüne yönelmiş hisleri canlı kılacak sevginin büyümesine çalışmak gelmeli. Üstünlük, yükseklik ve parlaklık niteliklerini haiz bir hayat sevgi ortamında gerçekleştirilebilir ancak. 
yukselgel@mynet.com                                                                                               Yüksel GELERİ                                                                                          

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

ASFALTA ÖFKE, GÖĞE MERHABA

                                                   Yan bakıyorsun. Alışveriş merkezleri nefes aldırmayan. Asansör inatla inip çıkan. Çok katlı binalar kalabalığı. Balkon ayakları yerden kesen. İç içe girmiş apartmanlar. Binalar iç içe girdikçe insanlar birbirinden uzaklaşan, katlar üst üste bindikçe, daireler yan yana geldikçe birbirine yabancılaşan. Binalar yükseldikçe insan alçalan. Aşağıda asfalt toprağa ulaşmayı imkânsızlaştıran. Asfalt genişledikçe insan daralan. Eşya parladıkça insan tozlanan.     Lanetliyorsun. Bankalar çoğaldıkça insan yoksullaşan. Mevduat büyüdükçe insan harcanan. Para semirdikçe insan pullaşan. Gece parlak sokak ışıkları, renkli vitrinlerle kararan gökyüzü. İnsan teknolojik aletlere, bilimsel teorilere ku...

DERVİŞİN ZİKRİ

                              Yerine göre suskunluğun dahi kendini ifade etmede benimsenir bir yol olabileceği gerçeğini göz ardı etmeden bir ifade yolu olarak konuşmanın , söz söylemenin mahiyeti ni anlamaya gayret edelim. Konuşmanın aracı sesler, kelimeler, cümleler anlamın ancak onlara yüklenilen kadarını taşıyabilir. Buradan bütünüyle dile hâkim olunabileceği sonucu çıkarılmamalı elbette.      Anlaşma yöntemlerinin başta geleni,  kendini ifade etmenin en kolay yolu konuşma pek çok bakımdan sınırlılığa sahip. İnsan kendini ifade ederken içinde bulunduğu psikolojinin etkiden öte belirleyiciliği altında kalır. Söylemek istenileni hiçbir anlam kaymasına uğratmadan, aynıyla ifade etme iddiası, su içine batırılan termometre ile sıcaklık ölçmeğe benzer. Oysa ölçülen hiçbir zaman sadece su sıcaklığı olmayacaktır. Ölçüm, t...

İSMET ÖZEL’İN TAVRI

      İsmet Özel 'in  konuşmasına * iki unsurdan oluşan bir tavır egemendi. Başlıca unsur  rahatlık. Kurduğu cümlelerde, attığı kahkahada, yüzüne sinmiş tebessümünde, ses tonunda, yaptığı espride  bu rahatlık görülüyordu.  Onun tavrındaki rahatlığın kaynağını Müslümanlara hitap ediyor  oluş unda aramak gerekir. Bu durumun aynıyla dinleyiciler tarafından paylaşıldığını söylemek ise zor. Dinleyicilere  temkinlilik hali hakimdi.  Dinleyicilerin bu halinin, İsmet Özel'in  daha çok polemik peşindeki  gazetecilere söyledikleri ve internet sitelerinin abartarak öne çıkardıkları sözlerine gereğinden fazla kulak vermelerinden kaynaklandığı söylenebilir.  Elbette İsmet Özel'e "müslümanlara hitap ediyor olmanın rahatlığı" çok görülmemeliydi.      İsmet Özel'in tavrında göze çarpan diğer hususu olgunluk diye tanımlayabiliriz. Konuşmada kışkırtıcı bir ifade yoktu; küçümseyici sözcükler yer almıyordu; hat...

KENDİ HAKKINDA SUSKUN

     Kimi insanlarla pek çok konuda konuşmak, farklı alanlarda fikir alışverişinde bulunmak kolaydır; ta ki söz kendilerine gelinceye kadar. Kendi hakkında sır vermeyen, söz konusu kendisi olduğunda ketum kalmayı yeğleyen insanlar vardır. Buna sıra kendinden söz etmeye geldiğinde konuyu değiştirmeyi tercih edenlerle kendisi hakkında konuşmak için ilk hareketi karşısındakinden bekleme çekingenliğini gösterenleri de eklemeli.       Tevazuun göstergesi sayılabilir mi bu suskunluk? Gururdan kaçınmak için kişi kendi hakkında konuşmaktan geri mi durmalı? Kendini övme boyutuna varmadıkça gururdan söz etmek doğru olmaz. Ahlaki bir erdem olmakla birlikte tevazu kendini insanlardan yalıtmaya varacak bir suskunluğa mazeret teşkil etmez. Çoğu kere kendi hakkında suskun kalmak bir korunak arayışının sonucudur.  Kendini ele vermek istemez kimse. Bu durum her zaman suçlu olmaktan, başkalarının bilmediği günahların açığa çıkması korkusundan kaynak...

GÜÇLÜ OLMAK

     Hayata dü şe kalka de ğ il ayakta kalarak devam etmenin yöntemi olarak sunuluyor, güçlü olmak . Bu ifadenin insanı n müstağ nilik iddiası nı dile getirdiğ ini dü şün meden edemiyoruz. İ nsan kendinde bunu vehmediyor.  Böylece her i şe iddia ve hı rsla giri ş menin önü   açı lıyor. Güçlü olmak deyi şinin alt ı nda insanı n acziyet ini örtme gayreti seziliyor. Buna göre giri şti ğ i her işi istediği şekilde sonlandır mak, hedefine varmak için gereken şartlar ı her halükarda sağlamak kendi uhdesinde. Böyle bir zihin yapısının başardığı büyük işleri görmezden gelemeyiz elbet. Ancak bu zihin temeline dayanan hareket tarzı nın vardığı sonuçların insanlık için oldukça pahalı ya mal olduğunu görmek de o kadar zor değ il.      İ nsanın kendi sı nırlarını bilmesiyle hayatı nın kolayla şaca ğı , imkânsızlıklarının bilincinde olarak davranmasının kendine hayır getireceği izah gerektirmeyecek bir husustur. Yine de insan bö...

İHTİYAÇ HİSSETMEK

     İster bir yakınımız ister bir arkadaşımız olsun, birine ulaşmayı ne zaman düşünürüz? Birini aramak için harekete geçmeye sebep nedir? Maddi bir gerekçe olmadan biriyle görüşme isteği içimizde ne zaman uyanır? Biriyle dertleşme arzusunu kendimizden mi yoksa karşımızdakinden mi kaynaklanarak duyarız? Kendi derdimiz, karşımızdakinin derdi yanında ihmal edilmeli mi?  Hangi durumda ahlaka daha yakın durmuş oluruz? Bu sorular çerçevesinde biri/leri/ne ihtiyaç hissetmenin gerekçesi üzerinde düşünme yoluna koyulabiliriz.      İrtibat kurduğumuz kimseye “bana ihtiyacın olabileceğini düşündüğüm için seni aradım” demekle “seni aradım çünkü sana ihtiyacım var” demek bizi farklı yerlere konumlar. Bunlardan ilkine düşünceli, ikincisine bencilce bir davranış demek doğru bir değerlendirme gibi görünüyor. Oysa ilkinde gözetme varsa ikincisinde değer verme söz konusu. Birine değer verme, onu gözetmenin üstünde bir anlam taşır. Gözetme olumsuz anlam...

MAHALLE BASKIN OLMALI

    Toplum yerine millet  demekten yanayım. Toplum denildiğinde insanlar arasında olması gereken irtibatın yeterince kurulamadığı anlaşılıyor . Millet, toplum u aşan bir seviyeyi işaret ediyor. Millet te toplum da olandan fazlası var. Toplum ve millet kökenleri farklı  kelimeler olmakla birlikte asıl olarak anlamlarıyla farklılaşan iki kavram. "İnsanlar arasındaki  irtibatın gücüyle kurulan  bir yakınlığı  içinde  taşıyan millet in alt birimleri nelerdir?" sorusuna verilecek doğru karşılığın mahalle yi de içermesi gerektiğini düşünmek yanlış olmayacaktır.       Mahalle kendi sakinlerine geniş manada ev işlevi görür. Bu işlev en başta mahallenin güvenli bir yer oluşuyla tezahür eder. Günümüzde pek kalmayan yapısıyla  bakkalı, camisi, komşulukları, yaşlıları, cenazeleri, düğünleri ile insana yaraşan bir havanın teneffüs edildiği ve insanlar arası sıcaklığın hissedildiği...

KARMAŞIK

     İnsanın harcı nedir? Basitliğe talip olmak mı? İnsanın basiti/basitliği talep etmesini doğal mı karşılamalı? İnsan için uygun olan karmaşık olandan kaç(ın)mak mıdır? Bu sorulara karşılık bulmaya çalışırken varlığa yönelme yi öne alarak işe girişmeli. Mevcudat ı dikkate alarak, mahlûkat ı fark ederek girişilecek cevap arayışı gerçeğe kapı aralar. İnsan, tabiatı basit olarak mı algılıyor? Topluma yöneldiğimizde karşımıza çıkan yapı basit mi? İnsan anlamak gayesiyle kendine baktığında gördüğünü basitlikle vasıflandırabilir mi?      Mevcudata yönelecek dikkatli nazar gördüğünün basitlikten uzak oluşu karşısında belki hayrete düşecek. Tabiattaki oluş un karmaşık mahiyetini görmek hayreti artıracak. Toplum hakkında söylenenlere kulak vermek kadar toplumda yaşananlara dikkat kesilmek ise buradaki yapının karmaşıklığını görmek için yeterli olacaktır. Nazarımızı yönelttiğimiz alanlarda fark edilen çok yönlü, karmaşık durum bunları anlama gayretin...

SIRADANLAŞMA

     Bilinçli olarak sıradanlaşma demeyi seçtim, sıradanlaştırma demek yerine. Çocuklarla acizler üzerinde tahakküm kurulması anlaşılabilir, ancak kendi düşüncesini ve eylemlerini belirleme iddiasında bulunan insanlar için söz konusu olan sıradanlaşma dır. Yani gönüllüce yapılan, benimsenen bir durumdan söz ediyoruz. İlkinde köleliğe maruz kalınmakta, ikincisinde ise aynı zamanda köleliğe rıza gösterilmektedir.      Sıradanlaşmanın zihinlerde başladığını tespit etmek zor değil. Zihinlerde başlayan sıradanlaşmanın, ortalamaya razı oluş un hayata yansıması uzun sürmeyecektir. Peki, zihinlerin alelusul, üstün körü düşünme yoluna girmesi nasıl imkân dahiline girmektedir? Bu durumun gerçekleşmesi o kadar kolay olmasa gerek. Sistemli bir çabanın sonunda ancak insanlar bu noktaya getirilebilir. Bir toplumun fertlerinin zihinleri iğdiş edilmiş insanlar haline gelmeleri planlı çabaların sonucu olabilir ancak. Bu yolda en kullanışlı araç eğitimdi...

BİR KİŞİLİK TİPİ

     İnsanlarla konuşurken bir geri çekilme hali… Hep bir alttan alma tavrı... Çehreye sinmiş bir mahcubiyet… Bakışlarda haykıran bir yalvarış… Bedenden yansıyan bir özür dileme durumu… İçten içe bir yenilgiyi kabulleniş, mağlubiyete rıza…      Kişi kendine bir yol bulmalı diğer insanlara varan. Dik duruş bu yolu tıkayan değil açan; daraltan değil genişleten etkiyi doğuracaktır. Geri çekilme karşıdakini nezaketten uzaklaştırır, kabalığa sürükler. Alttan alma tavrı küstahlıkla karşılanma riski taşır. Bakışlarda haykıran yalvarış her seferinde anlayışla karşılanmayı davet etmeyebilir. Özür dileyen beden fotoğrafı ise kendini korumada büyük zafiyet göstergesi olabilir ancak.      Kişiyi insanlarla iletişime geçerken halinde geri çekilmeye yönelten, tavrında alttan almaya iten etkenler nelerdir? Niçin çehre mahcup bir görüntü almaktadır? Gözleri yalvarır kılan nedir? Bedenin büsbütün özür diler hali nereden kaynaklanmaktadır...